Roodhalsgans

Algemene informatie

De roodhalsgans is een van de vele soorten ganzen in de wereld. Zijn naam verwijst naar zijn met rode veren bedekte hals. Ook zijn borst en wangen zijn met rode veren bedekt. De rest van zijn lichaam is bedekt met witte veren en roetzwarte veren. De roodhalsgans is klein. Hij is van het puntje van zijn snavel tot en met het puntje van zijn staart 50-55 cm lang. De roodhalsgans komt in Nederland voor als dwaalgast.

Hij komt in alle delen van zijn natuurlijke verspreidingsgebied niet het hele jaar door voor. Dat komt omdat hij in één deel van zijn verspreidingsgebied de zomertijd doorbrengt voor voortplanting. En vlak na het einde van de zomertijd trekt hij naar een ander deel van zijn verspreidingsgebied. Om vervolgens daar de wintertijd in door te brengen om er te overwinteren. Vlak na het einde van de wintertijd vliegt de roodhalsgans weer terug naar zijn zomergebied. En de figuurlijke cirkel herhaalt zich. Het gebied waarin een vogelsoort zich voortplant heet het broedgebied. De trektocht naar het overwinteringsgebied en de trektocht naar het broedgebied zijn ieder enkele duizenden kilometers lang. De roodhalsgans brengt de zomertijd door in het noorden van Centraal-Siberië. De roodhalsgans overwintert in Oost-Europa vlakbij de Zwarte Zee. In Centraal-Siberië leeft hij in veenmoerassen en hoogarctische toendra’s langs rivieren. Zijn leefgebieden in Oost-Europa zijn graslanden en door zoetwater overstroomd land.

Per legsel legt hij 3-8 eieren. Hij bouwt het nest op de grond. Hij is namelijk niet in staat om nesten in bomen te bouwen. Ook zijn er in zijn Centraal-Siberische broedgebied bijna geen bomen. Een roodhalsganzennest is gemaakt van plantenresten en (dons)veren. Op de grond zijn eieren, kuikens en de ouders prooien voor op de grond levende roofdieren. De poolvos (Vulpes lagopus) bijvoorbeeld.

Om hun nest en henzelf te beschermen tegen landroofdieren, kiest een koppel roodhalsganzen uit twee opties. Ofwel nestelen op een eiland in een rivier, omdat landroofdieren niet zwemmen in koud water. Ofwel nestelen vlakbij een roofvogelnest. (Omdat roofvogels hun nesten nooit op riviereilanden bouwen, kunnen roodhalsganzen niet voor beide opties kiezen.) Voorbeelden van roofvogels waar roodhalsganskoppels hun nesten vlakbij bouwen zijn sneeuwuil (Bubo scandiacus) en ruigpootbuizerd (Buteo lagopus). Als een landroofdier ziet dat een ganzennest vlakbij een roofvogelnest ligt, dan gebeurt één van de volgende twee dingen. Ofwel hij gaat op het ganzennest af, en wordt vervolgens door de nabije roofvogelouders gewelddadig weggejaagd. Omdat de roofvogelouders denken dat hij op hun eigen nest en henzelf afkomt. Ofwel hij weet van tevoren al dat op een ganzennest vlakbij een roofvogelnest af gaan vanwege roofvogelouders gevaarlijk is. En laat vervolgens beide nesten met rust.