Zwarte ibis

Algemene informatie

De zwarte ibis is een soort ibis. “Ibis” is een naam voor vogelsoorten die ieder een lange, gekromde snavel hebben waarvan het uiteinde naar beneden wijst. De zwarte ibis heeft zijn naam te danken aan het feit dat hij op zwaarbewolkte dagen zwart lijkt te zijn. In werkelijkheid is hij echter niet zwart. In plaats van zwarte veren heeft hij zwartachtig donkerbruine veren op zijn lichaam buiten zijn vleugels en onderpoten om. De veren op zijn vleugels zijn donkerbruin met paarse en groene tinten. De onderpoten zijn bedekt met schubben i.p.v. met veren en zijn daarom dus naakt. In het wild leeft de zwarte ibis in waterrijke gebieden. De waterrijke gebieden waarin hij leeft zijn kustgebieden, lagunes, rivieren, vloedlanden, moerassen, ondiepe wetlands en ondiepe meren. Verder leeft de hij ook in rijstvelden, op bevloeide akkers en bevloeide weilanden. In waterrijke gebieden vindt de zwarte ibis de prooien waarop hij jaagt.

Nestelen gebeurt in de buurt van water. Zodat hij niet ver heen en weer hoeft te vliegen om voedsel voor zijn jongen te zoeken. De zwarte ibis bouwt zijn nest in bomen, struiken en hoog riet. De zwarte ibis is de meest wijdverspreide ibissoort ter wereld. Hij komt in het wild voor in alle warme regio’s van Europa, Afrika, Azië, Australië, Noord-Amerika en Zuid-Amerika. In al deze werelddelen leeft hij in waterrijke gebieden. De zwarte ibis is een voorbeeld van een diersoort die zich helemaal op eigen kracht (dus zonder ingrijpen door de mens) heeft verspreidt naar nieuwe leefgebieden. In de vroege 19de eeuw zijn er namelijk een aantal zwarte ibissen door hevige stormen vanuit Afrika in Zuid-Amerika komen aanwaaien. De aangewaaide zwarte ibissen overleefden in Zuid-Amerika en plantten zich er ook voort. In de jaren ’40 van de 20ste eeuw heeft de soort zich vanuit Zuid-Amerika naar Noord-Amerika verspreidt.

In het grootste deel van de 20ste eeuw zagen vogelkijkers in Nederland bijna jaarlijks een handjevol zwarte ibissen. Zonder dat de zwarte ibis een in Nederland inheemse vogelsoort was. Daarom beschouwden Nederlandse natuurorganisaties de zwarte ibis in Nederland destijds als een dwaalgast. Een dwaalgast is een diersoort die in een gebied buiten zijn natuurlijke verspreidingsgebied wordt waargenomen. Terwijl hij/zij normaal gesproken niet in dat gebied buiten zijn natuurlijke verspreidingsgebied voorkomt. Sinds de late jaren ’80 van de 20ste eeuw waren er in Nederland steeds vaker waarnemingen van zwarte ibissen. En het aantal zwarte-ibiswaarnemingen in Nederland was in de late jaren ‘90 van de 20ste eeuw dusdanig groot, dat vanaf het jaar 2000 Nederlandse natuurorganisaties de zwarte ibis in Nederland niet meer als een dwaalgast beschouwden en beschouwen. Vanaf 2000 zagen en zien zij hem als een in Nederland inheemse vogelsoort.

De zwarte ibis is een trekvogel. Een trekvogel is een vogelsoort die vanuit het gebied waar hij in de zomertijd leeft naar een ander gebied vliegt. Om daar de wintertijd in door te brengen. Als de wintertijd in het gebied waar hij in de zomertijd leeft bijna voorbij is, dan vliegt hij terug naar dat gebied. In een ander gebied de wintertijd doorbrengen heet ook wel met één woord “overwinteren”. De meeste zwarte ibissen die in Europa broeden, overwinteren in Afrika. Alle zwarte ibissen in Noord-Amerika die ten noorden van de Amerikaanse staat North Carolina broeden, overwinteren in het Caribisch gebied.